bijzondere verichtingen

In deze blog wil ik het met jullie hebben over de "bijzondere verrichtingen" in Nederland is dit één van de motorexamens evenals in België. In België noemen ze dit het examen "manoeuvres"of parcour examen. In Nederland worden er tijdens dit examen 7 oefeningen gekozen, welke je moet laten zien. In België leg je een parkoers af waarin de manoeuvres ingebouwd zijn. Je kent ze wel. Het zijn de oefeningen die je af en toe verafschuwd hebt, omdat het niet ging zoals je wou. De pionnen omrijden in de langzame slalom, voetje aan de grond in de denkbeeldige acht. Je motor af laten slaan bij een precisiestop, etc. Ook ik heb er mee te dealen gehad. Echt irritant gewoon!

Gegarandeerd, dat er motorrijders zijn die bij het behalen van dit examen nooit meer wat met deze bijzondere verrichtingen doen of gedaan hebben en denken: "Ik heb het examen gehaald: dus ik kan het!"

Ikzelf ben van mening, dat dit het belangrijkste examen is. Waarom?! Hoe beter je de bijzondere verrichtingen / manoeuvres beheerst; hoe beter je handelt in een plotseling opdoemende verkeerssituatie en je eigenlijk geen tijd meer hebt om na te denken.

Ik vind het daarom heel belangrijk om deze bijzondere verrichtingen / manoeuvres te blijven trainen. Het kan je life-line zijn in kritieke verkeerssituaties. Zit het niet in je systeem en denk je: "Hoe was dat ook alweer?!" Dan ben je te laat met alle gevolgen van dien.

Zeker als je een andere motor koopt, moet je weten hoe deze reageert met het doen van bijzondere verrichtingen. Ik ben van mening, dat je één moet zijn met je motor. Ik noem dit ook wel: "Je bewust bekwaam maken!"

Welke oefeningen behoren dan tot de bijzondere verrichtingen?

In Nederland kennen we vier clusters.

-Lopen met de motor en gebruik van de standaard (één oefening, deze is verplicht);

-Verrichtingen bij lage snelheid (vijf oefeningen, waarvan één verplicht en één naar keuze van de examinator);

-Verrichtingen bij hogere snelheid (drie oefeningen, waarvan één verplicht en één naar keuze van de examinator);

-Rem oefeningen (drie oefeningen, waarvan één verplicht en één naar keuze van de examinator).

Uit ieder cluster krijg je op het examen een oefening en daarnaast nog 3 oefeningen naar keuze van de examinator. Hieronder worden alle bijzondere verrichtingen nog een keer uitgelegd:

in België bevat dit een vast parcour in de volgende volgorde:

Lopend achteruit parkeren

Uitvoering:

De motor afzetten en aan de linker zijde van de motor lopen met 2 handen aan het stuur.

Voorrem bedienbaar houden en eventueel gedoseerd bedienen.

Vanaf de rechterzijde van de rijbaan lopend de motor voorbij een parkeervak verplaatsen.

Achteruit lopen met tenminste een hand aan het stuur.

Daarna d.m.v. een bocht achteruit lopend de motor in het parkeervak parkeren.

Op de standaard plaatsen en weer van de standaard halen.

in België  stop de achteruit parkeer proef hier en start je direct opvolgend met het wegrijden uit het parkeervak.

Vooruit het parkeervak uitlopen en naar rechts afbuigen.

Langs de rechterzijde van de rijbaan lopen.

Aandachtspunten:

Plaats je de motor op de jiffy, trek dan de motor even naar achteren en draai het stuur naar links

Plaats je de motor op de middenbok, controleer dan of beide pootjes van de bok op de grond staan voordat je de motor opbokt

Wegrijden uit parkeervak

Uitvoering:

De motor positioneren haaks op de rijbaan en met het voorwiel tussen de voorste pylonen (zie afbeelding). in België is dit het parkeervak waarin je jezelf hebt geparkeerd.

Plaats bij stilstand je linker- of rechtervoet op de grond.

In een gecontroleerde bocht haaks wegrijden gevolgd door enkele meters rechtuit rijden. in België rijd je van het parkeervak recht naar de slalom.

Blijf binnen de gemarkeerde rijbaan.

Aandachtspunten:

Zeker in begin verstandig om je rechter voet op de voetsteun te zetten en de voetrem al licht te bedienen.

Houdt een slippende koppeling tot je min of meer rechtuit rijdt.

Kijk waar je naar toe wilt gaan.

Schuin de motor af om een kleinere bochtstraal te krijgen.

in België moeten je beide voeten van de grond zijn zodra je voorwiel het parkeervak verlaat.

Langzame slalom

Uitvoering:

D.m.v. gas, voetrem en slippende koppeling de snelheid regelen.

In een rechte lijn voor de eerste pylon aanvangen en na de laatste recht wegrijden. in België eindigt de slalom midden in de denkbeeldige acht.

Door middel van bochten een slalom maken.

Aandachtspunten:

Kijk ver voor je uit naar de horizon. Hier haal je evenwicht uit.

Rijdt langzaam.

Stuur verdraaien naar maximaal de 10 uur of 14 uur positie. Niet tot aan de aanslag.

Maak echt bochtjes om de pylonen. Rij er niet in een vrijwel rechte lijn doorheen.

Houdt je snelheid zo constant mogelijk. Niets steeds meer of minder remmen.

Denkbeeldige acht

Uitvoering:

Aan een van de korte kanten aan de rechterzijde inrijden. in België vertrek je in het midden doordat je er eindigt met de slalom.

Naar het einde van de rechthoek rijden.

Met een linkerbocht (halve draai) de acht beginnen.

Met een licht trekkende motor rijden.

De juiste wijze van afschuinen benutten om de bochtstraal te verkleinen. Een gelijkmatige snelheid aanhouden.

Aandachtspunten:

Zorg dat je op tijd klaar bent (uiterlijk bij de 1e pylon) om de oefening te beginnen.

Licht verhoogt toerental (+/- 1500 a 2000).

Slippende koppeling.

Voetrem gebruiken om snelheid aan te passen.

Kijk waar je naar toe wilt.

Motor afschuinen om bochtstraal te verkleinen.

Rij met gelijkmatige snelheid.

Halve draai (L+R)

Uitvoering:

Aan de rechter dan wel linker zijde inrijden. Met licht trekkende motor rijden.

In een vloeiende beweging terug rijden in de richting vanwaar gestart is.

De juiste wijze van afschuinen benutten om de bochtstraal te verkleinen.

in België zet je deze 2 maal in langs de zelfde kant. de kant hangt af van aan welke kant stap 7 & 8 liggen, dit kan eenmaal schillen van centrum tot centrum. 1 keer als je van de achtjes naar het uitwijk manoeuvre gaat & 1 keer als je van de S bocht naar de noodstop gaat.

Aandachtspunten:

Zorg dat je op tijd klaar bent (uiterlijk bij de 1e pylon) om de oefening te beginnen.

Licht verhoogt toerental (+/- 1500 a 2000).

Slippende koppeling.

Voetrem gebruiken om snelheid aan te passen.

Kijk waar je naar toe wilt.

Motor afschuinen om bochtstraal te verkleinen.

Rij met gelijkmatige snelheid.

Uitwijk manoeuvre

Uitvoering:

Met een snelheid van 50 km/h in een rechte lijn aanrijden.

Na het eerste poortje zonder te remmen de uitwijkbeweging inzetten.

Daarna weer terug naar de denkbeeldige eigen weghelft.

in België  word deze vervolgd door de precisie stop i.p.v. terug naar de eigen weghelft te gaan.

Aandachtspunten:

Gebruik het tegensturen heel bewust om snel te kunnen sturen.

Kijk waar je naar toe wilt. Eerst naar links dan naar recht

Precisiestop

Uitvoering:

Recht aanrijden met een snelheid van 50 km/u. in België kom je vanuit je uitwijk manouevre i.p.v. 50km/u te rijden.

Tussen het poortje gas dichtdraaien en direct met beide remmen de remming inzetten.

Gelijkmatig remmen zonder dat grote correcties in remkracht nodig zijn.

Tijdens de remming terugschakelen naar een versnelling die bij de snelheid hoort.

Tot stilstand komen bij het tweede poortje. in België is dit een cirkel waar je voorwiel in moet stoppen.

Kort voor stilstand schakelen naar eerste versnelling

Aandachtspunten:

Kijk goed naar de horizon. Hier haal je balans en evenwicht uit.

Zit ontspannen op de motor met de knieën licht tegen de motor aan.

Hou de armen licht gebogen (dus niet op slot).

Stapvoets rijden

Uitvoering:

Recht aanrijden met een constante snelheid vervolgens met de meelopende instructeur/mede motorrijder meerijden tot kort voor het richtpunt.

in België moet je minstens 12 seconden doen over 10 meter i.p.v. met de instructeur te rijden. na het stapvoets rijden mond je uit in de "S bocht" dit zijn 3 keer 2 kegeltjes  (poortje) waar je tussen moet rijden om vervolgens nog eens een halve bocht te maken.

Aandachtspunten:

Rijdt met een licht trekkende motor. (Dus iets verhoogt toerental).

Houdt de snelheid zo constant mogelijk. Gebruik een slippende koppeling.

Regel de snelheid met de achterrem en niet met de koppeling of het gas.

Blijf altijd de voeten op de voetsteunen houden.

Kijk ver voor je uit naar de horizon. Hier haal je evenwicht uit.

Noodstop

Uitvoering:

Recht aanrijden met een snelheid van 50 km/u.

Tussen het poortje gas dichtdraaien en direct met beide remmen de remming inzetten, tevens dient er direct ontkoppeld te worden.

Zeker nog een motorlente eerder stilstaan dan bij de Stopproef. (in België niet van toepassing)

Aandachtspunten:

De voorrem is de meest belangrijkste rem. Concentreer je daarop.

Heb je het idee dat er een wiel blokkeert (geen ABS) laat dan direct je remmen los.

Kijk goed naar de horizon. Hier haal je balans en evenwicht uit.

Zit ontspannen op de motor met de knieën licht tegen de motor aan.

Houdt de armen licht gebogen (dus niet op slot).

Terug schakelen hoeft niet. Dit kan wel als je stilstaat.

de onderstaande manoeuvres zijn er die enkel in Nederland gedaan worden en in België niet voorkomen op het examen.

Snelle slalom

Uitvoering:

Met een gelijkblijvende snelheid (licht trekkende motor) van ten minste 30 km/u in een rechte lijn op de eerste pylon aanrijden.

Door middel van bochten een slalom rijden.

Aandachtspunten:

Sturen doe je door steeds links en rechts tegen je stuur te drukken (het zogenaamde tegensturen)

Laat de motor vanuit je heupen omvallen. Volg de beweging van de motor.

Kijk naar de horizon.

Vertragingsoefening

Uitvoering:

Vanuit stilstand optrekken naar 50 km/u in 3e versnelling.

Bij poortje na 55 mtr. met beide remmen afremmen naar ongeveer 30 km/u en terugschakelen naar 2e versnelling.

Voor aan de slalom begonnen wordt, is de koppeling weer losgelaten en het gas constant.

Rijdt met een constante snelheid van ongeveer 30 km/u de slalom met een licht trekkende motor.

Aandachtspunten:

Tijdens accelereren vlot doortrekken in 1e en 2e versnelling.

Let op je kijkgedrag.

Zorg dat je de koppeling los hebt voordat je de slalom gaat rijden.

Stuur bewust door middel van het tegensturen

Stopproef

Uitvoering:

Recht aanrijden met een snelheid van 50 km/u.

Tussen het poortje gas dichtdraaien en direct met beide remmen de remming inzetten.

Met een forse, technisch goede remming tot stilstand komen. (zeker een motorlengte eerder stilstaan).

In het laatste deel van de remming terugschakelen naar de eerste versnelling.

Aandachtspunten:

Kijk goed naar de horizon. Hier haal je balans en evenwicht uit.

Zit ontspannen op de motor met de knieën licht tegen de motor aan.

Houdt de armen licht gebogen (dus niet op slot).

Toen ik net mijn motorrijbewijs gehaald had en mijn eerste motor had aangeschaft, een Kawasaki ZZR600 uit 1991, reed ik met regelmaat naar een groot parkeerterrein waarvan ik wist dat daar les gegeven werd door rijscholen. De oefeningen staan hier met stippen op de weg getekend. Ik trainde dan een half uur om mijn motorvaardigheden te onderhouden. Ook tijdens mijn motordiensten deed ik dit. Nu op mijn GTR1400 doe ik dit nog steeds.

Tip! Blijf vooruitkijken in de richting waar je naartoe moet.

Houdt je motor trekkend (licht je achterrem indrukken en je gas hendel ietsje open trekken).

Bij een 2-cilinder zul je de koppeling er ook nog bij moeten gebruiken, omdat deze anders tijdens het doen van een bijzondere verrichting kan gaan bokken (stoterig rijden).

zowel in België als Nederland zijn er vervolgcursussen om je rijtechnieken bij te schaven of te onderhouden. in nederland word dit voornamelijk door de KNMV georganiseerd. in België organiseert de VAB jaarlijks een dag van de motorrijder hiervoor en bij de MRV. deze vallen zeker aan te raden. het gezegde zegt niet voor niets: "door oefening word kunst verkregen."

Groetjes J-P

blogger: J-P Verstraten